MAAJABU YA MNANAA

Mti huu wa ajabu hutengeneza maua yake kama tarumbeta ndo maana baadhi ya nchi huuita tarumbeta ya wachawi.

Mmea huu hupenda kuota wakati wa masika na pia hupenda kuota, majalalani, sehemu tifutifu na sehemu zenye mbolea.

Maua huja kwa rangi tofauti kutoka katika rangi nyeupe safi hadi mchanganyiko wa nyeupe, zambarau na njano.

Mimea ya Mnanaa hutawanya mbegu zake kutoka kwa vidonge vidogo vya matunda, ambavyo hufunikwa kwenye miiba ya tunda.

Wakati wa kukomaa matunda hutawanyika na kubakiwazi ikidondosha mbegu zake ardhini.

Kama zana ya shamanistic, Datura imekuwa ikitumiwa na tamaduni nyingi kusaidia katika uchawi na kuruka na ndege ya mfagio na kwa kuita roho, kufungua milango kwa Ulimwengu wa Juu na Chini yaani mmea huu waliuita ufunguo wa pazia la macho.

Tumejifunza kuwa mbegu, majani, maua, mizizi, na shina za mimea ya Datura zinaweza kumezwa, kuvuta sigara, au kubadilishwa kuwa mafuta ya ngozi. Matayarisho kadhaa yanajulikana kutoa uzoefu wa kipekee wa maono (ndoto), ulioonyeshwa na tabia ya kudumu na maoni halisi, pamoja na ushirika uliofahamika na ndugu wa zamani yaani wahenga waliutumia mti huu kwa kazi mbali mbali pamoja na kutibu au kutoa wadudu katika meno.

Mmea huu unatakiwa utumike kwa uangalifu sana maana pia una madhara makubwa.

Huko India, ilikuwa kama kawaida hutumika katika matibabu ya minyoo, uvimbe, na matatizo ya akili kama ilivyokuwa kwa genge la wahalifu kuwatumia wahasiriwa wao, yaani wahalifu wa kihindi walitumia dawa hii kwa ajili ya kulewesha watu ili wawaibie.

Katika Ugiriki na Roma, Datura ilikuwa ya muhimu sana na ilichomwa kwa kitamaduni kwa Oracle huko Delphi kwa ajili ya mitambiko au kuita miungu yao.

Kwanza kabisa mti huu au kijiti hiki ni cha ajabu sana duniani kote, na kina kazi nyingi sana pamoja na kwamba dawa hii pia hutengeeza dawa mbali mbali ikiwemo na madawa ya kurevya.

Mti huu ni mdogo sana lakini una kazi nyingi nzuli na mbaya kama vile:

(a) kutibu kichaa.

(b) kuona mambo katika maji au grasi.

(c) Ni dawa ya ndoto.

(d) Dawa ya fahamu.

(e) Dawa ya kumfanya mtoto aache kulialia hovyo.

(f) Ni dawa ya mvuto.

(g) Ni dawa ya kufunga kesi.

(h) Ni filimbi ya kuita mizimu au wachawi.

(i) Ni dawa ya kinga ya wezi.

(j) Ni dawa ya zindiko la wezi.

(k) Ni kinga ya kumkamata mwizi.

(l) Nidawa ya mkosi.

(m) kumtia adui kichaa, NK.

Pia dawa hii au mti huu wa maajabu ina majina mengi sana na kila nchi inauita jina lake na wengine huuita bustani ya wachawi na wengine huuita fusho la wanga.

Majina yake:

(1) mnanaa.

(2) Bongebonge.

(3) jimson.

(4) pango la mizimu.

(5) tunda mwiba.

(6) Datura.

(7) Mtego wa sheteni.

(8) Kengere ya kuzimu.

(9) Tarumbeta ya shetani.

(10) Magugu ya shetani.

(11) Tolguacha.

(12) Lokowe.

(13) Locowe.

(14) Tango la shetani.

(15) Mkamata wanga.

(16) Darubini ya mchawi.

(17) Mkosa akili.

(18) Stramonium.

(19) Plantae.

(20) Angiosperms.

(21) Eudicots.

(22) Nyota.

(23) Solanales.

(24) Solanaceae.

(25) Stramonium.

(26) jimsonweed.

(27) malkia wa poli.

(28) zombi.

Mti huu unaongoza kwa kua na majina mengi na unaongoza kwa kua na kazi nyingi ukifuatiwa na Mbaazi.

Mmea huu hutimika Amelka kama dawa ya kurudisha kumbukumbu ya mtu alie poteza kumbukumbu au kumnywesha mtu ili aseme habali zake zote za ujambazi na kuwataja wenzake anao fanya nao kazi za kuiba.

Datura pia alichukua nafasi muhimu katika imani ya Wabudhi na Uhindu kama kiungo muhimu kwa mila za uchawi mweusi. Kati ya mambo mengine, ilitumika kufurahisha miungu yenye ghadhabu na kuwasababisha wazimu, kifo, na ugomvi juu ya adui yaani waliitumia kama ubani wa kuwaagiza mizimu wakapambane na maadui zao.

Pia ni ishara ya Mungu wao wa Shiva, "muuaji na mtengenezaji wa kubadilisha kitu.

Mti huu ni rafiki wa watu maana hupenda kukaa maeneo ya kalibu na watu.

Dawa hiini dawa ya muhimu sana katika waganga wa zamani ambapo ilichukuliwa kama dawa ya maono na utabili na pia ilikua ikiandaliwa kwa ajili ya wale ambao wana Mizimu lakini haipandi, waliitumia kwa njia ya kuvuta sigara.

Mti huu pia una tabaka mbili, kuna ambao ni mweusi na wa kijani lakini wenye nguvu zaidi ni ule mweusi ambao unauwezo wa kulaza usingizi watu kijiji kizima.

Ulaya enzi za kale, Datura alikuwa akihusishwa sana na wachawi na alitumiwa kutengeneza "marashi ya kuruka kwa kutumia mfagio" kwa kusafirisha wachawi kwenda mahali walipo taka kwenda nyakati za usiku.

Licha ya kuonekana na sifa nzuri na tofauti kubwa katika jamii  ya kichawi, Datura mara nyingi huliwa kama chakula kwa   wenye  matatizo ya akili na usahaulifu, Mnamo 1676, kikosi cha askari wa Uingereza huko Jamestown, walitumia majani ya mnanaa kama mboga kwa ajili ya kujiongezea ujasili na kuondoa uoga, majani hayo yaliwafanya kua kama wenda wazimu kwa muda wa siku 11.

Kuanzia miaka ya 1800, Datura ilichunguzwa kwa uwezo wake katika dawa za kawaida na ikaonekana kua ni dawa ambayo ina uwezo mkubwa sana wa kutibu na kuharibu na pia ilitumika kama dawa ya nusu kaputi na kuondoa maumivu na pia ilitumika kama dawa ya uzingizi ambayo iliitwa mapumziko.

 Dawa za Dk. R. Schiffman za Sumuffman zilikuwa moja wapo ya za dawa zake za kuvuta sigara zilizotengenezwa ili kupunguza au kutibu ugonjwa wa pumu, japo waliipinga na kuipiga malufuku dawa hiyo lakini wagonjwa wake walio itumia dawa hiyo waliisifu na kusema ya kwamba dawa hiyo inawasaidia, kwa hiyo mnanaa ni dawa nzuli sana kwa wagonjwa wa pumu.

Datura innoxia mara nyingi hupatikana kwenye masoko ya wachawi ya Mexico na Latin America, na hutumiwa katika uganga wa neo-shamanic au upendo wa uchawi(mapenzi).

Nchini Tanzania, Datura inatumika kama dawa ya kuzuia uchochezi au dawa ya kukamata wachawi kwa njia ya kamchape na hutumika pia kama dawa yak ago ya kumnywesha mchawi ili aseme kaloga wa ngapi na hutumia kitu gani, na pia hutumika kama zindiko ya mchawi kukwama katika mji.

Datura pia hutumika katika dawa za kuua wadudu ikichanganywa na mwarobaini, na pia hutumia tunda lake kuweka mchagoni kwa watoto wenye tabia za kulia hovyo ili wawe wapole.

Huko Colombia, Datura inadaiwa kua imepandikizwa kwenye vinywaji vya watu na wezi wa bahati yaani kwenye ma kasino hutumia vinywaji vyenye Datura kwa ajili ya kuwapoteza watu kumbukumbu ili wawaibie.

Kiasi cha sumu ya mmea huu hutofautiana sana kutoka kwa mmea hadi mmea. Kiwango cha 5: 1 kinaweza kupatikana kati ya mimea, na sumu ya mmea hutegemea na umri wake, ambapo inakua, na hali ya hewa ya eneo hilo.

Ulevi wa datura kawaida huzaa maridadi, hisia-jua, shinikizo la damu, tabia ya ajabu, kumbukumbu ya mkojo, na mydriasis kali na matokeo ya picha yenye uchungu ambayo yanaweza kudumu siku kadhaa au masaa kadhaa, mali na ulevi huo pia mmea huu una uwezo mkubwa wa kukuonyesha maajabu ya wafu.

ZAIDI NUNUA KITABU CHA MAAJABU YA MNANAA.